Bạn trai mắc nó, sức khỏe kiệt quệ ngó thấy: toàn thân gầy ốm, nước da vàng bủn, mặt nhiều nếp nhăn, mắt hoa mờ, tai ù, tim đập nhanh và không đều, vai rút, gối run. Họ chưa có quyền chức vì chưa làm việc xã hội, chưa có quyền lực vì còn lệ thuộc gia đình, cũng không có quyền thế vì chưa làm nên việc gì khả quan. Họ có thân thể cường tráng đấy, nhưng ống khóa tâm hồn của họ không chắc.
Có lẽ bạn trách nam giới là đ ê hèn vì có ái tình ích kỷ, đượm màu nhục dục, hiếu sắc? Phái mạnh thành thật nhận sự trách cứ ấy. Trước khi dứt mục nầy tôi xin kể cho bạn trong những hậu quả đáng khiếp của kẻ giỡn ái tình. Về tài năng nầy, bạn trai cách chung ăn đứt bạn gái.
Sau cùng chạm những thực tế chua cay đòi sự chịu đựng của ý chí, sự khôn ngoan của trí tuệ. Mà bởi muốn sa đọa nên đánh trống lảng, tiếng lương tâm. Tôi biết được nhiều trung học sinh chuyên môn trốn học, chép khóa của giáo sư cho về để mốc, thi rớt lên rớt xuống mà ngày tới tối cứ xây mộng vàng làm lớn.
Đời sống vật chất của gia đình họ phải bảo đảm. Khủng hoảng nầy nguy hiểm nhất trong các cuộc khủng hoảng tâm lý bạn trai. Nhiều hiệu trưởng trung học cho tôi biết nữ sinh siêng học lắm mà lấy tỉ lệ sao rớt nhiều hơn nam sinh.
Không ít nam thanh vừa gánh trách nhiệm gia đình vừa rên siết vì đã lỡ dại không chuẩn bị đủ về phương thế sinh nhai trước khi bước vào hôn nhân . Trong mắt họ có những tia nói lên sự chồm tới tương lai, tiến tới mãi mà không thấy rõ mục đích. Họ bất mãn vì cô kia xấu mà làm kiêu, còn cô khác đẹp lộng lẫy mà hung dữ.
Một thiểu số bạn trai không hơn gì bạn gái. Nhục lạc không phải là một xa xỉ phẩm người ta có thể vụn trộm để trả lời đòi hỏi của thútính . Lẽ ra đến đây tôi ngưng bút.
Cũng thế, bạn hãy dò lòng bạn trước khi giao phú mình cho họ. Chỉ cho họ thấy nhiều hình thức mê tín của tà đạo làm hèn yếu tinh thần tuổi trẻ, dân tộc. Có biết bao nhiêu trường hợp, người lớn tưởng bạn trai thiếu niên có mắt mà không thấy.
Tránh điều ác là đại đảm chớ không phải bạc nhược như nhiều người lầm tưởng. Ở trên tôi nói sơ quatính dễ tín nhiệm đã thúc đẩy bạn trai hay cỡi mở cõi lòng cho bạn gái. Các ông cho biết mình sung sướng lúc kết bạn.
Họ nói cả việc rắc rối trong gia đình. Nhưng sao tôi vẫn hồ nghi kẻ có cốt tủy kỳ dị khó sửa quá. Chương trình gieo chân lý trong dân tộc, đồng loại còn bao la lắm, thưa bạn.
Lòng của họ rã rời, đau nghiến trong một thứ buồn nghĩa địa đầy bóng ma chia ly, hối tiếc, uất hận, ngã lòng. Nguyễn Du quả là nhà tâm lý sâu sắc khi ông để Kiều thốt ra những lời nầy lúc chàng Kim bị lửa nhục tình xô đẩy cám dỗ nàng làm việc nguyệt hoa: Trực giác phải chịu là thiên phú đặc biệt của bạn gái.