Trong trận giặc với xác thịt ta làm cho mình sống hoàn toàn tự do, thứ tự do của tâm hồn, thứ tự do của người không buộc trói trong bản năng tính dục. Nhiều thanh niên chịu ảnh hưởng của óc đánh giá con người bằng bằng cấp, nên lấy thi đậu làm lẽ sống. Tôi muốn đưa ra ánh sáng cái khả năng tự nhiên của tinh thần họ, là thứ tinh thần mang bản chất suy nghĩ.
Có lắm bạn trai mất đi nét mặt non nớt, êm diệu của thời măng sữa. Nhưng đến giờ ông giảng truyện Kiều, ông phân tích tâm lý Kiều, Kim: Vậy khôn ngoan nhất là cẩn thận với ái tình, bảo vệ mối tình đầu, thánh hóa nó.
Cũng bởi ngọn lửa ái tình gào thét trong tâm não, bạn trai hay sưu tập các hình mỹ nhân, hình giai nhân lõa thể ở các bìa báo, ở những sách kiêu dâm để dán cùng phòng họ ở, hay để ngăn trong sách học. Người bạn trai bắt đầu yêu và lý luận. Lấy gương Sam son và con điếm Dadila: nó òn ỉ, khóc lóc, cắt tóc nhà lực sĩ để chàng sau cùng phải bị bọn thù là Phi li xi tinh móc mắt.
Nếu hỏi những đường nét tương lai của họ ra sau, họ sẽ lúng túng. Sợ tình cầm cờ nó ra tình cầm sắt hồi nào mình không hay. Vậy hỡi bạn trai, đời bạn quý báu lắm.
Nhưng ở thời nầy trong nhiều gia đình vợ đúng là oan gia tội báo. Nhưng tôi thấy có vài phương pháp giúp ta qua các thử thách ấy mà tâm hồn được lợi. Họ không biết chắc ra sao mà biết chắc là thiếu.
(Aùi tình của phái mạnh tự bản chất là ái tình căn cứ trên bản năng truyền sinh. Bạn trai có thể khác Từ ở điểm đó. Có thể nói tình của bạn gái vừa có chiều sâu ở nội tâm vừa có chiều rộng ở ngoại diện.
Nhưng tôi biết em trong tưởng tượng. Họ cũng có cách dồi dào nhưng tâm tính vui vẻ, nóng giận, yêu mến, oán ghét, bi ai, sợ sệt, thèm khát. Có nhà giáo dục gọi họ là sái trí hiểu là phán đoán sai thiên tính công lý, trật với lương trí.
Hai thái độ khác nhau quá. Họ có tâm tình còn biết mình có tâm tình, phân tích những tâm tình, coi tại sao mình buồn giận, thương ghét thì không. Còn bạn trai, thì vừa ưa hoạt động vừa hướng nội.
Thế mà khi viết những cánh thư tỏ niềm ái ân thì chẳng những lẹ như Kiều (vạch da cây vịnh bốn câu ba vần) mà còn đầy hình ảnh, màu sắc, văn chất, văn khí, đủ điều. Người sáng thế, cứu thế, quan phòng vạn vật: tất cả đều do tình yêu vô bờ bến của người. Cho đặng một bông bí kết quả, bông cái phải nhờ gió hay ong bướm mang nhụy của bông đực sang.
Nói theo tâm trạng của một thi sĩ nọ thì họ muốn ôm trời nhưng e ngại đuối sức. Cơn buồn như cái vun nặng trình tr ịch đ è trên tâm hồn họ. Còn khi bị dụ dỗ, kích thích thì phải nói thẳng bạn gái không can đảm lắm để giữ mình băng tuyết.