Không có ý sống đời như một Rosseau với Confession, một Gide với Cahier d'André Walter, bạn trai thường chỉ coi văn thơ là phương thế để thổ lộ tâm sự. Bàn về ký ức bạn trai, một điều nầy ta không nên quên là lúc còn bé, khoảng 11 đến 15 tuổi, bạn trai không có não nhớ sâu sắc bằng lúc từ 16 tuổi trở đi. Có điều gì đắc chí được ai khen họ nói không kịp thở.
Người chồng sống cần sự âu yếm của vợ lắm, nhưng họ chịu không nổi sự nheo nhóc của gia đình: con khóc, lợn kêu, đầy tớ đi rật rật, áo quần ngổn ngang, các thực phẩm tới bữa ăn mà chưa sẵn. Đức khiết bạch của các kẻ thích những tác vi ấy rất bị hăm dọa và nhân cách của họ kể là bỏ đi. Tập cho tinh thần sống thánh thiện lúc ở một mình cũng như lúc sống tập thể.
Nói chuyện với ai họ không tin kẻ khác giúp đỡ họ được ý kiến nào hay, còn sợ tâm sự của mình đem rao bán nữa. khi viết bức thư nầy em hãy tin vững đi, một người em tôi chưa thấy mặt nhưng biết trong lý tưởng, rằng ở một chân trời nọ em có một người yêu mà thân xác cường tráng, mà trí tuệ sáng suốt, mà ý chí cường dũng, mà lương tâm trong sạch đang sửa soạn vườn lòng có mùi hoa của đức khiết trinh để rước xác hồn em xây đời hạnh phúc và hai ta sẽ cùng tạo hóa cung cấp cho nhân loại những người con tuấn tú, nên người. Chỉ có ý chí được trui luyện mới biết ăn chịu.
Vậy mà lúc dậy thì lại hoàn toàn khác. Cái tật hứa ẩu mà thề bán mạng, thề lấy được là tật căn bản. Họ coi thường những tập quán đạo đức mà họ làm rất chu đáo lúc ấu trĩ.
Oùc mất năng lực tập trung nên đần độn, mù mịt đi không thể chú ý thu thập kiến thức được. Đến khi đụng trách nhiệm họ tỏ ra không kém hèn hạ. Nùi giẻ lau ván treo kế khăn lông.
Khi phải lật qua một trang sổ đời thì cứ lật rồi thôi. Bạn bè là người dưng đấy, mà họ khi tin cậy, dễ bàn nhiều chuyện mà có khi từ lâu chỉ một mình họ biết thôi. Đàn bà không phải họ thích cái khổ của lộn xộn đâu, nhưng bảntính họ chịu được và vấn đề tìm tịch mạc để suy tưởng họ không đặt.
Lương tâm là trí năng đặc biệt tạo hóa phú thác cho con người để con người tự nhiên phân biệt thiện ác, phải quấy, nên hư. Cái gì của thời qua, họ cho là hủ lậu. Thì ra loài người ưa nói ngọt.
Không có gì làm cho họ nổi cộc cho bằng trước mặt thiên hạ, bạn lớp, bạn chơi, nhất là trước mặt bạn gái mà làm nhục họ. Trong chốn tu trì họ vẫn hoạt động bên ngoài và thường họ làm cho thân thể khổ nhọc để diệt dục, nhưng đặc biệt nhất là họ có một đời sống nột tâm sâu sắc nhờ thánh sủng, trong thinh lặng của linh hồn họ nếm thú vị siêu thoát, cảm thấy tránh được mọi phiền toái, rắc rối của lòng thù, vừa được cái vui lâng lâng vì làm những việc thiện cho Trời, cho người. Một đặc điểm nầy ta nên để ý là khi bạn gái ghen ưa nói xấu người yêu, còn khi bạn trai ghen ưa đả kích, trả thù tình địch hơn là nói xấu người tình cũ.
Dufoyer nói: Sự xuất hiện tinh dịch đánh dấu qua giai đoạn của thời tiền thanh niên và bước qua thời thanh niên. Cũng giống dịp tội nầy, những trường hợp khiêu vũ dễ làm người ta sa ngã vào tội dâm. Người bạn trai được người trong gia đình gọi là mau nhổ giò.
Tuy suy nghĩ như vậy, tôi không dám quả quyết đ àn ông là phái yếu về quan điểm nầy. Còn con cái thì cả ngày bị họ la bài hãi, nếu không rầy thì họ thuyết luân lý, thứ luân lý hai xu. Bị nói gát thì nói to tiếng rồi thôi.